Total Pageviews

Sunday, May 3, 2015

ఈతడఖిలంబునకు నీశ్వరుడై సకల - భూతములలోన దా బొదలువాడితడు [Eetadakhilambunaku eeswarudai sakala]

//ప// ఈతడఖిలంబునకు నీశ్వరుడై సకల- 
భూతములలోన దా బొదలువాడితడు 

//చ// గోపాంగనలమెరుగు గుబ్బచన్నులమీద 
చూపట్టుకమ్మ గస్తురిపూత యితడు 
తాపసోత్తముల చింతాసౌధములలోన 
దీపించు సుజ్ఞానదీప మితడు 

//చ// జలధికన్యాపాంగ లలితేక్షణములతో 
కలసి వెలుగుచున్న కజ్జలంబితడు 
జలజాసనుని వదనజలధి మధ్యమునందు 
అలర వెలువడిన పరమామృతంబితడు 

//చ// పరివోని సురతసంపదల నింపులచేత 
వరవధూతతికి పరవశమైన యితడు 
తిరువేంకటాచలాధిపుడు దానె యుండి 
పరిపాలనముసేయు భారకుండితడు 

ముఖ్యపదార్ధం:
ఈతడఖిలంబునకు: ఈ సకల విశ్వమునకు
ఈశ్వరుడై: భర్త ఐనవాడు/ ప్రాణాధారమైన వాడు 
సకల భూతములలోన: అన్ని ప్రాణులలోన
తాబొదలువాడితడు: తానై ప్రకాశించు వాడు ఇతడు  

గోపాంగనల: గోపికా స్త్రీల 
మెరుగు గుబ్బచన్నులు: మెరిసేటి ఎత్తైన స్తనములందు [గుబ్బ అన్న పదం కాలక్రమేణా కుప్ప గా మారిందని అనిపిస్తోంది. ఎత్తైనవి అని చెప్పే అప్పటి వాడుక పదం]  
చూపట్టు: కనపడు
కమ్మగస్తురిపూత యితడు: కమ్మని సువాసనల కస్తూరీ లేపనపు పూత యితడు 
తాపసోత్తముల: ఉత్తమ తాపసుల
చింతాసౌధములలోన: ఆలోచనా నగరములో 
దీపించు సుజ్ఞానదీప మితడు: ప్రకాశించే చక్కని సుజ్ఞానదీపం వంటివాడు యితడు

జలధికన్య: లక్ష్మీదేవి
అపాంగ లలితేక్షణములతో: సున్నితమైన కడకంటి చూపులతో 
కలసి వెలుగుచున్న కజ్జలంబితడు: కలిసి ప్రకాశిస్తున్న కాటుక యితడు 
జలజాసనుడు: తామెర పువ్వు ఆసనముగా కలవాడు (బ్రహ్మ) 
వదన: ముఖము
జలధి: సముద్రము
అలర: ప్రకాశించుచూ
వెలువడిన: బయటపడిన 
పరమామృతంబితడు: పరమ అమృతము యీతడు

పరివోని: క్షీణించని
సురతసంపదలు: చక్కని రతిక్రీడాసక్తి సంపదగా కలుగుట
వరవధూతతికి: వరించిన వధూమణికి  
భారకుండితడు: బరువు మోసేవాడు

భావం: అన్నమయ్య శ్రీవేంకటేశ్వరుని కీర్తించడానికి ఎన్నుకోని ఉపమానం లేదు.. అటువంటి అమూల్యమైన భావనల్లో ఈ సంకీర్తన ఒకటి.

ఈతడే (తిరువేంకటాధిపుడు) ఈ సమస్త విశ్వమునకు భర్తయై అన్ని భూతములలోనూ తానే ప్రకాశిస్తూ ఈ సృష్టిని పోషిస్తున్నవాడు.

పదారువేల మంది గోపికా స్త్రీల మెరిసేటి, ఎత్తైన పయోధరాలపై బయటకి కనిపించే కమ్మని సువాసనాభరితమైన కస్తూరీలేపనపు పూత యితడు. [గోపాంగనాలోలుడని చెప్పడానికి కవి ఎన్నుకున్న ఉపమానం]
ఉత్తమోత్తమమైన తాపసుల నిరంతర ఆలోచనా మేడల్లో మంచి జ్ఞాన జ్యోతియై ప్రకాశించే జ్ఞానదీపమితడు. [సుజ్ఞానస్వరూపుడని కవి ఎన్నుకున్న ఉపమానం]... 
[ముందటిపాదంలో గోపాంగనాలోలుడు అనేది కామదృష్టితో చూడకూడదని మూడవపాదంలో సుజ్ఞాని అని తెలియజేశారు కవి]

లక్ష్మీదేవి సున్నితమైన కడగంటి చూపులతో కలిసి ఆమె పెట్టుకున్న కాటుకలా నల్లగా ప్రకాశించే స్వామి యితడు.
బ్రహ్మగారి ముఖసముద్రపు మధ్యలోంచి ప్రకాశిస్తూ బయటకు వచ్చిన పరమామృతము యితడు. [బ్రహ్మగారి ముఖములు నాలుగూ నాలుగు వేదములుగా చెప్పబడ్డాయి. అటువంటి వేద సముద్రంలో పుట్టిన వేదస్వరూపుడు వేంకటాద్రినిలయుడని కవి భావన]

ఎన్నడూ క్షీణించని చక్కతి రతిక్రీడాసక్తిని సంపదగా కలిగిన భార్యకు [అలమేల్మంగకి] నిరంతరం వశమైన వాడు ఈతడు. ఆ ఈతడే తిరువేంకటాచము మీదనున్న వేంకటాద్రినాధుడు. ఆతడే వేంకటాచము మీదుండి ఈ సమస్త విశ్వాన్ని పరిపాలన చేసే భారాన్ని మోస్తున్నవాడు.

1 comment:

  1. "గుబ్బ"(great/high/top) వేఱుబల్కు(rootword) నుండే "గొప్ప,కుప్ప" పలుకులు కూడా వచ్చినట్లు అనిపిస్తుంది నాకు...ఏమంటారు?

    ReplyDelete