Total Pageviews

Thursday, February 24, 2011

క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని

క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని
నీరజాలయకు నీరాజనం

జలజాక్షి మోమునకు జక్కవ కుచంబులకు
నెలకొన్న కప్పురపు నీరాజనం
అలివేణి తురుమునకు హస్తకమలంబులకు
నిలువుమాణిక్యముల నీరాజనం

చరణ కిసలయములకు సకియరంభోరులకు
నిరతమగు ముత్తేల నీరాజనం
అరిది జఘనంబునకు అతివనిజనాభికిని
నిరతి నానావర్ణ నీరాజనం

పగటు శ్రీవేంకటేశు పట్టపురాణియై
నెగడు సతికళలకును నీరాజనం
జగతి నలమేల్మంగ చక్కదనములకెల్ల
నిగుడు నిజ శోభనపు నీరాజనం

ముఖ్యపదార్ధం:
క్షీరాబ్ధి కన్యక: పాలసముద్రుడి కూతురు
నీరజాలయ: పద్మము ఆలయముగా కలది
నీరాజనం: ఆరతి, మంగళహారతి, నివాళింపు

జలజాక్షి: జలజము అంటే పద్మము/కలువ (కలువ కన్నుల పడతి)
మోము: మొగము
జక్కవ కుచంబులకు: అందమైన వక్షోజములకు (The poetical swan, always described as being in pairs, to which poets liken fair breasts). ఇంకోలాకూడా చెప్పుకోచ్చు. చక్రవాక పక్షుల్లాంటి స్తనాలకు అని.   
కప్పురపు నీరాజనం: కర్పూర హారతి
అలివేణి: స్త్రీ
తురుమునకు: కొప్పు, కొప్పుగా మలచిన పొడవైన జడ (tresses)
హస్తకమలంబులకు: ఎర్రని తామెర వంటి అర చేతులకు
మాణిక్యముల నీరాజనం: మాణిక్యముల హారతి

చరణ కిసలయములకు: కిసలము అంటే చిగురు (A sprout). లేత చిగురు వలే మృదువైన పాదాలకు
సఖియ రంభోరులకు: సఖియ ఊరువులకు ( రంభోరు అంటే అరటి చెట్టు వంటి తొడలు కలిగినది)  
ముత్తేల నీరాజనం: ముత్యాల హారతి
అరిది : అపురూపమైన
జఘనంబునకు: మొల, కటి భాగము, పిరుదులు
అతివ: స్త్రీ
నాభికిని: బొడ్డు
నానావర్ణ నీరాజనం: అన్ని రకాల/రంగుల హారతి

శ్రీవేంకటేశు పట్టపురాణియై: శ్రీవేంకటేశ్వరు హృదయ సామ్రాజ్యమునకు పట్టపు రాణియై
పగటు: ప్రకాశించు
నెగడు: వర్ధిల్లు
సతికళలకును: సతి కళలకు
నీరాజనం: హారతి
జగతిని అలమేల్మంగ ఎల్ల చక్కదనముకు
నిగుడు: నిక్కు, వ్యాపించు
శోభనపు నీరాజనం: (శోభనమ్: అంటే మంగళప్రదం) మంగళప్రదమైన హారతి

భావం:
అన్నమయ్య పద్మావతీ దేవికి అంగాంగ హారతిని అధ్భుతంగా ఈ కీర్తనలో తెలియపర్చారు.
పాలసముద్రం చిలికినప్పుడు పుట్టిన అమ్మాయి (క్షీరాభ్దికన్యక), పద్మాలయ (పద్మాసన స్థితే దేవీ) ఐన శ్రీ మహాలక్ష్మికి నీరాజనము.
కలువ కన్నులు కలిగిన మొగమునకు, అందమైన స్తనసంపదకు కర్పూర హారతి. అలివేణి కొప్పునకు, ఎర్రని తామెరలవలే సున్నితమైన అర చేతులకు మాణిక్యాల హారతి.
లేత చిగురుల వంటి మృదువైన పాదాలకు, అరటి చెట్టువలే నున్నని ఊరువులకు (తొడలకు) ముత్యాల హారతి. చక్రము వలే నున్ను గుండ్రని పిరుదులకు, బొడ్డునకు అన్ని రకాల హారతులు.
శ్రీవేంకటేశ్వరు హృదయ సామ్రాజ్యమునకు పట్టపు రాణియై ప్రకాశింస్తూ పదహరు కళలతో వర్ధిల్లు సతికి నీరాజనం.  ఈ జగతి మొత్తాన్ని వ్యాపించిన అలమేల్మంగ యొక్క మొత్తం చక్కదనములకు మంగళప్రదమైన హారతి. 

(ఈ కీర్తనలు మరింత వ్యాఖ్యానాన్ని ఇక్కడ చూడండి. https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivxKGD7nix86Lbr2N8A9QQXCS6bCb9JTR1_wbIqGdIYyUi4MCPDfByR7ope0Ye8QPXlpRhCOWY9tKQBY128aXXLsKvBA_yqZfFfVi1EXCMAIKpOyjFimWtZ-N90NZFcVsqkcZ6Wx5An2gN/s1600/kshirabdhi.png)
ఈ కీర్తన ఇక్కడ వినండి.
http://cid-272cd1502e1bbc2c.skydrive.live.com/self.aspx/Annamacharya/kshirabhikanyakaku|_madhyamavati|_bkp|_108.mp3

హరి నిన్ను పిలిచీని అదిగో అమ్మా

హరి నిన్ను పిలిచీని అదిగో అమ్మా
తెరమఱుగికనేల తియ్యవమ్మా

చిత్తరు పతిమ వంటి చెలియా
యిత్తల పతికి విడెమియ్యవమ్మా
కొత్తమెఱుగు బోలిన కోమలి - నీవు
మొత్తమి కూరిమిపతిమోము చూడవమ్మా

బంగారుబొమ్మ వంటి పడతి (నీవు)
అంగవించి పతితో మాటాడవమ్మ
అంగజు శరమువంటి అతివె నీకు
నంగతన మిది యాల నవ్వవమ్మా

చంచుల చిగురు వంటి జవ్వని
కొంచక శ్రీవేంకటేశు గూడితివమ్మా
మించుదమ్మిలోన యలమేలుమంగా
యెంచి యిద్దరును మమ్ము నేలరమ్మా

ముఖ్య పదాల అర్ధాలు:
పిలిచీని: పిలిచెను
తెరమఱుగికనేల: ఇంకా తెర చాటు ఎందుకు

చిత్తరు పతిమ వంటి చెలియా: చిత్తరువు అంటే పటము నందు రాసిన రూపము. ఇక్కడ చిత్తరు పతిమ అంటే చెక్కిన శిల్పంలా ఉండే అమ్మాయీ
యిత్తల పతికి = ఇత్తల =గొప్పవాడైన నీ భర్తకు
విడెమియ్యవమ్మా: విడెము =విడ్యము=విడియెము అంటే తాంబూలము (Betel leaf with areca nut). తాంబూలమియ్యవమ్మా
కొత్తమెఱుగు పోలిన:  క్రొమ్మెరుగు (Fresh brilliancy)
కోమలి: కోమలమైన స్త్రీ, ఆడది
మొత్తమి: ఒళ్ళు విరిచుకుని (To stretch the body through drowsiness)
కూరిమి: స్నేహంతో
పతిమోము చూడవమ్మా: నీ భర్త మొగము చూడవమ్మా

బంగారుబొమ్మ వంటి పడతి: బంగారపు బొమ్మలాంటి స్త్రీ, ఆడది
అంగవించి: ఉత్సాహముగా
పతితో మాటాడవమ్మ: నీ భర్తతో మాట్లాడవమ్మా
అంగజు శరమువంటి అతివె: అంగజుడు అంటే మన్మధుడు. మన్మధబాణము వంటి అతివ (స్త్రీ)
అంగతనము: ????
ఈ యాల నవ్వవమ్మా: ఈ వేళ నవ్వవమ్మా
 
చంచుల చిగురు వంటి జవ్వని: లేత చిగురు వంటి యౌవ్వని (యౌవ్వనములో నున్న స్త్రీ)
కొంచక: సంకోచించక
శ్రీవేంకటేశు గూడితివమ్మా: వేంకటేశు తో కలిసితివి
మించు తమ్మిలోన: మించు అంటే అతిశయించు, ఆక్రమించు: తమ్మి అంటే పద్మము. (పద్మంలో కూర్చున్న)
అలమేలు మంగ: తమిళంలో అలర్ అంటే పువ్వు, మేల్ అంటే మీద, మంగై అంటే: కన్యక. (పువ్వుమీద కన్యక).

భావం:
హరి నిన్ను పిలిస్తున్నాడదిగో అమ్మా! ఇంకా తెరచాటెందుకు?. తియ్యవమ్మా!
చెక్కిన శిల్పంలా ఉండే పడతీ, గొప్పవాడైన నీ భర్త నోటికి తాంబూలాన్నందించు.
కొత్త అందాలతో మెరుస్తూన్న ఉన్న కోమలమైన పడతీ! ఒక్కసారి నీ ముభావపు భావం నుండి బయటపడి ఒళ్ళువిరిచుకుని, నీ పతి మోము కేసి స్నేహ భావంతో చూడవమ్మా!.
బంగారు బొమ్మలాంటి ఓ అమ్మాయీ! ఉత్సాహంగా మీ ఆయనతో మాట్లాడు.
మన్మధబాణం వంటి అతివా, (మన్మధబాణం కోరికలను కలిగించే గుణమునందున, చూడగానే ఆకర్షించే స్త్రీ అని చెప్పుకోచ్చు) కొంచెం మీ ఆయనకేచి చూసి నవ్వు.
లేత చిగురు వలే, లేత యౌవ్వనాలతో ప్రకాశించే పడతీ, సంకోచించక నీ భర్త వేంకటేశుని తో కలువు.
పద్మంలో కూర్చున్న అలమేలు మంగ, శ్రీనివాసులిద్దరూ మమ్ములను పాలించండి.   
ఈ కీర్తన ఇక్కడ వినండి. శ్రావణ్ కుమార్ బ్లాగునుండి గ్రహింపబడినది.  
http://annamacharya-lyrics.blogspot.com/2008/04/467hari-ninnu-pilichini.html